ระบำทวารวดี
ระบำทวารวดี
เป็นระบำชุดที่ 1 ในระบำโบราณคดีที่เกิดขึ้นจากแนวความคิดของนายธนิต อยู่โพธิ์ (อดีตอธิบดีกรมศิลปากร) ซึ่งต้องการศึกษา และเรียนรู้เรื่องเครื่องแต่งกายของมนุษย์ เพื่อประโยชน์แก่วิชาประวัตศาสตร์ และโบราณคดี โดยทูลขอร้องให้หม่อมเจ้ายาใจ จิตรพงศ์ ซึ่งขณะนั้นดำรงตำแหน่งสถาปนิกพิเศษของกรมศิลปากร ทางศึกษาแบบอย่าง และเขียนเลียนแบบเครื่องแต่งการสมัยทวารวดีบางรูป โดยในครั้งแรกคิดจะจัดสร้างเครื่องแต่งกายตามสมัยโบราณคดี ถวายทอดพระเนตรในงานเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดการแสดงศิลปะโบราณวัตถุในอาคาร สร้างใหม่ ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร แต่หลังจากได้ภาพตามต้องการแล้ว จึงเปลี่ยนแนวความคิดใหม่ในการจัดแสดงระบำโบราณคดีชุดต่าง ๆ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทอดพระเนตรแทนการจัดแสดงเครื่องแต่งกาย
ระบำนี้ประดิษฐ์ขึ้นจากการนค้นคว้าหลักฐานทางโบราณคาดีสมัยทวารวดี ท่ารำและ เครื่องแต่งกายได้แนวคิดจากภาพสลัก ภาพปั้นที่ขุดค้นพบ ณ โบราณสถานที่ตำบลคูบัว อำเภอ อู่ทอง จังหวัดนครปฐมและที่ตำบลโคกไม้เดน จังหวัดนครสวรรค์ ฯลฯ นักโบราณคดี สันนิฐานว่าชาวทวารวดีเป็นต้นเชื้อสายพวกมอญ ดังนั้นลีลาท่ารำ รวมทั้งเนียงทำนองเพลง จึงเป็นแบบมอญ
ท่ารำบางท่าได้ความคิดมาจากภาพสลัก และภาพปูนปั้นที่ค้นพบโบราณสถานที่ สำคัญ เช่น
-ท่านั่งพับเพียบ มือขวาจีบตั้งข้อมือระดับไหล่
มือซ้ายวางบนตักท่านี้เป็นท่าที่ได้จากภาพปูนปั้น
นักร้องนักดนตรีหญิงสมัยทวารวดี
ซึ่งพบที่ตำบลคูบัว จังหวัดราชบุรี
มือซ้ายวางบนตักท่านี้เป็นท่าที่ได้จากภาพปูนปั้น
นักร้องนักดนตรีหญิงสมัยทวารวดี
ซึ่งพบที่ตำบลคูบัว จังหวัดราชบุรี
- ท่ามือซ้ายคว่ำฝ่ามือ งอนิ้วทั้ง 4 เล็กน้อยปรกหู
มือขวาหงายฝ่ามือปลายนิ้วมือจรดที่หน้าขาเกือบ
ถึงขาซ้าย เขย่งเท้าซ้าย ย่อเข่าทั้ง 2 ข้างลง กดไหล่ซ้าย
ลักคอข้างขวา ท่านี้เรียกว่าท่าลลิตะ
จากภาพปูนปั้น กินรีฟ้อนรำที่ตำบลโคกไม้เดน
จังหวัดนครสวรรค์
มือขวาหงายฝ่ามือปลายนิ้วมือจรดที่หน้าขาเกือบ
ถึงขาซ้าย เขย่งเท้าซ้าย ย่อเข่าทั้ง 2 ข้างลง กดไหล่ซ้าย
ลักคอข้างขวา ท่านี้เรียกว่าท่าลลิตะ
จากภาพปูนปั้น กินรีฟ้อนรำที่ตำบลโคกไม้เดน
จังหวัดนครสวรรค์
- ท่ามือซ้ายจีบหันฝ่ามือเข้าหารักแร้ มือขาวจีบตั้งวงกันศอก
ระดับไหล่ดกไหล่ขวา ลักคอทางซ้ายเท้า ขวาเขย่ง
ส้นเท้าขวาชิดกับข้อเท้าซ้ายซึ่งยืนเต็มเท้า ย่อเข่าทั้ง 2 ข้าง
และกับเข่าขวาท่านี้เป็นท่าที่ได้จากการภาพปูนปั้นตำบลคูบัว จังหวัดราชบุรี
ระดับไหล่ดกไหล่ขวา ลักคอทางซ้ายเท้า ขวาเขย่ง
ส้นเท้าขวาชิดกับข้อเท้าซ้ายซึ่งยืนเต็มเท้า ย่อเข่าทั้ง 2 ข้าง
และกับเข่าขวาท่านี้เป็นท่าที่ได้จากการภาพปูนปั้นตำบลคูบัว จังหวัดราชบุรี
